ŚCIGAŁA Franciszek Xawery (1 XII 1882, Woźniki – 2 IX 1940, Gusen), proboszcz, działacz narodowo-społeczny, absolwent Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Związany z polskim ruchem intelektualnym, był członkiem Kółka Polskiego, słuchaczem wykładów prof. Władysława Nehringa. Po święceniach kapłańskich w 1910 służył jako wikary w Bogucicach. L. 1914–1917 spędził w służbie sanitarnej wojsk niemieckich w Goczałkowicach. Był duszpasterzem w Siemianowicach. Uczestniczył akcji plebiscytowej. Od 1923 był proboszczem ►kościoła p.w. św. Szczepana i Doroty w Bogucicach. Współzałożyciel i członek zarządu ►Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Katowicach; działacz chadecki; patronował Narodowemu Związkowi Powstańców Śląskich i Żołnierzy, ►Stowarzyszeniu Pań Miłosierdzia p.w. św. Wincentego à Paulo. Autor licznych gawęd w „Gościu Niedzielnym”, współzałożyciel gwarectwa węglowego Abendstern w Małej Dąbrówce. Od 1937 sprawował funkcję wicedziekana Dekanatu Katowickiego. W 1940 aresztowany przez gestapo, osadzony w obozach koncentracyjnych Dachau, następnie w Gusen, gdzie zginął.
O duszą polską. Wystawa historyczna o działalności duchowieństwa śląskiego w XIX i XX w. Katowice 1991; Patronowie katowickich ulic i placów. Red. U. Rzewiczok. Katowice 2013.
ŚCIGAŁY FRANCISZKA KSIĘDZA ULICA, (Franzelstraße, Franzla) powstała w 1901 roku, w układzie równoleżnikowym; w części pn. stara zabudowa (familoki), w środkowej ►Ścigały Franciszka Osiedle; infrastruktura: właścicielem większości kamienic była kopalnia „Ferdynand”, a ponadto osoby prywatne (w okresie międzywojennym: Anna Broda, Maria Broda, Selma Działoszyński, Józef Głąb, Anna Krawiec, Maria Mania, Piotr Swoboda, Paweł Rabus, Karol Rabus), w okresie okupacji nie dokończono budowy czterech bloków dla górników kopalni; od 1952 działała ►Zasadnicza Szkoła Górnicza przy Kopalni „Katowice”; spółka ►Katowicki Węgiel; firma Alpol (systemy ostrzegawcze), Zakłady Energetyki Cieplnej SA, Management Michał Grzyk.
ŚCIGAŁY FRANCISZKA OSIEDLE, wybudowane w 1976. Tworzy je 18 budynków, w których zamieszkuje 2,1 tys. osób w 777 mieszkaniach. Rada Osiedla wydaje gazetę „Wspólne Sprawy”. Osiedle posiada 11 lokali użytkowych, 8 kiosków wolno stojących, tereny zielone zajmują 3,2 ha. Od wielu lat tutejsi mieszkańcy własnym sumptem ozdabiają i balkony i tereny przylegające do budynków. W 2001 w miejskim konkursie na „Najpiękniejszy ogród Katowic” osiedle zajęło III miejsce w ogólnomiejskiej rywalizacji.
https://www.ksm.katowice.pl/index.
ŚLĄSKA DYREKCJA OKRĘGOWA KOLEI PAŃSTWOWYCH, zob. ►Biurowiec Śląskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych.
ŚLĄSKA OKRĘGOWA IZBA LEKARSKA, przy ►Hipokratesa Skwerze na ►Koszutce, tzw. Dom Lekarza; działalność prowadziła od 5 maja 1935 roku (pierwsza siedziba: Plac Wolności 8/1); przewodniczącym zarządu został Ignacy Nowak, zastępcami – Maksymilian Wilimowski i Jan Kubisz (1885–1948, lekarz chirurg z Cieszyna). Wraz z wybuchem II wojny światowej ŚIL przestała działać, reaktywowana została 2 lutego 1945 pn. Izba Lekarska Śląsko-Dąbrowska; komisarycznym przewodniczącym został jej organizator Edward Hanke, od czerwca 1945 zastąpiony przez komisaryczny zarząd Śląsko-Dąbrowskiej Izby Lekarskiej (przewodniczący: Kornel Michejda, wiceprezesi: Edward Hanke, Kazimierz Golonka; od sierpnia 1945 prezesem był Kazimierz Golonka; od 8 września 1947 działał zarząd w składzie: Kazimierz Golonka, Edward Hanke, Edward Cienciała. W latach 1951–1990 ŚIL nie istniała; majątek został przejęty przez Związek Zawodowy Pracowników Służby Zdrowia; 17 maja 1989 roku Sejm uchwalił ustawę o izbach lekarskich, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1990 (znowelizowaną 2 grudnia 2009 roku).
ŚLĄSKI KLUB FANTASTYKI, założony w 1981 roku, z siedzibą przy ul. Alfonsa Górnika 5; stowarzyszenie o charakterze społeczno-kulturalnym promujące fantastykę. Klub organizuje imprezy o różnym zasięgu, spotkania z autorami, wydawcami i tłumaczami utworów z gatunku fantastyki; prowadzi szereg sekcji, w tym: literacką, mangi i anime, taneczną, tolkienowską, RPG i quidditcha.
ŚLĄSKIE KOPALNIE I CYNKOWNIE, spółka z siedzibą w Lipinach, utworzona na mocy statutu z 18 września 1853 roku w oparciu o kapitał francusko-belgijski, w zakres jej działania wchodziło: wydobycie minerałów i skamielin każdego rodzaju i w każdej formie, nabywanie i zbywanie zakładów górniczych i przedsiębiorstw oraz udział w takowych w każdej formie, przeróbka hutnicza i przetwarzanie, zakup i sprzedaż produktów górniczych, metali, minerałów i wykorzystanie wszelkich potrzebnych do tego maszyn, urządzeń, fabryk w kraju lub za granicą. Spółka kupowała lub dzierżawiła kopalnie galmanu, węgla kamiennego, huty i walcownie cynku; po podziale Śląska w 1922 roku między Niemcy i Polskę została rozdzielona na Śląskie Kopalnie i Cynkownie SA w Katowicach i Schlesische Bergwerks und Hütten A.G. (Schlesag) w Bytomiu. Śląskie Kopalnie i Cynkownie przejęły od dawnej spółki kopalnie węgla kamiennego „Matylda" i „Andaluzja" oraz huty cynkowe „Silesia" i ►Kunegunda, a w okresie późniejszym fabrykę szamotu w Nowej Wsi, Fabrykę Farb oraz Hutę „Łazarz" w Radzionkowie. Kryzys gospodarczy przełomu lat 20. i 30. pogorszył znacznie kondycję spółki, konieczne było ograniczenie produkcji i obniżenie kosztów własnych; na początku 1932 roku unieruchomiono pole wschodnie kopalni „Matylda", jednak od 1936 roku produkcja zaczęła powoli wzrastać. Po wybuchu II wojny Śląskie Kopalnie i Cynkownie znalazły się w granicach Rzeszy i kontynuowały produkcję, rozszerzając teren działania o przejęte po zlikwidowanych zakładach Hohenlohego huty cynku „Hohenlohe" w Wełnowcu i „Scheller" w Siemianowicach. Z dniem 1 stycznia 1943 roku Schlesag i Śląskie Kopalnie Cynkowe zostały połączone w jedną firmę: Schlesische Aktiengesellschaft für Bergbau-und Zinkhüttenbetrieb w Bytomiu. Przedsiębiorstwo to obejmowało: kopalnie węgla kamiennego „Karsten_Centrum", „Andaluzja", „Matylda", kopalnie rudy cynkowej: „Fiedlersglück", „Neue Wiktoria-Neuhof", „Neue Helene", „Jenny-Otto", „Wilhelmsglück", huty cynkowe: „Silesia", „Hohenlohe", „Kunegunda", „Scheller", „Łazy", walcownie cynku: „Ohlau", „Jedlitze", „Piela" oraz fabrykę szamotu w Wirku. W 1945 roku, po zakończeniu wojny, wymienione zakłady przeszły pod zarząd państwowy. Na terenie Bogucic na rogu ul. Krakowskiej (zob. ►Pierwszego Maja ulica) i Piotra Niedurnego wybudowała dom dla osiemnastu rodzin robotniczych oraz kamienicę dla urzędników huty „Kunegunda”.
ŚMIŁOWSKA Maria zob. ►Bańczyk Maria
ŚREDNIE STUDIUM ZAWODOWE, zob. ►Zespół Szkół nr 1 im. Generała Jerzego Ziętka.
ŚW. BARBARA, figura, zob. ►Barbara św.
ŚWIETLICA HUTY FERRUM, założona w 1945 roku, prowadzona kolejno przez ►Związek Zawodowy Hutników, ►Związek Młodzieży Polskiej, ►Związek Młodzieży Socjalistycznej; od 1959 przekształcona została w ►Dom Kultury Huty Ferrum.
Huta „Ferrum”. Dzieje zakładu i załogi 1874–1976. Pod red. A. Molendy, Katowice 1977.
ŚWIETLICA KOPALNI KATOWICE, utworzona 1–2 lutego 1945 roku przy Związku Zawodowym Górników kopalni „Katowice”, finansowana przez radę zakładową; 450 członków (1945); skupiła przedwojenne organizacje polskie – ►Chór męski im. Juliusza Ligonia, Klub Sportowy ►20 Bogucice (z sekcjami piłki nożnej, boksu, tenisa stołowego, gimnastyki sportowej, szachów; z boiskami piłkarskimi przy ul. Wolności; toczyła proces z DOKP (zob. ►Biurowiec Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych) o boisko przy ul. Zamkowej), Towarzystwo Mandolinistów ►Chopin, ►Orkiestra dęta; czytelnia (350 książek, 8 tytułów czasopism), kółka krajoznawcze, miłośników czytelnictwa; organizowane imprezy: zabawy taneczne, audycje radiowe poświęcone Fryderykowi Chopinowi, wycieczki do podziemi kopalni, przedstawienia komediowe, kursy stenograficzne; udział w ruchu świetlicowym (w kwietniu 1946 występy chóralne); kierownik: Rudolf ►Fastriok.
APK, zesp. Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego, sygn. 4315–4316; L. Musioł: Bogucice. Gmina i parafia. Monografia historyczna. Katowice 1953.
ŚWIETLICE TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ DZIECI; pierwsza działała przy ul. ►Miarki w ►Zawodziu, założona w roku 1950, działała w gmachu wspólnym dla ►Liceum Ogólnokształcącego (X LO), szkoły podstawowej i ►Przedszkola TPD; druga na ►Koszutce, w gmachu wspólnym dla ►Liceum Ogólnokształcącego (IX LO), szkoły podstawowej i przedszkola TPD, założona w 1951.
APK, zesp Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Okręg Katowicki, sygn. 48,52
ŚWIĘTO GMINNE w BOGUCICACH (poprzedzone tzw. dniem poślubionym powstrzymaniem od prac polowych), ustanowione ok. 1860, związane z przeniesieniem odpustu parafialnego z niedzieli po 2 VII na niedzielę po 15 VII, urządzane na pamiątkę po dacie pierwotnego odpustu. Najważniejszymi uroczystościami były: msza św. zwana odprawą za wszystkie gminy wchodzące w obręb parafii, procesja teoforyczna, uczestnictwo w sakramentach świętych.
J. Górecki: Sanktuarium bogucickie w tradycji pielgrzymkowej Górnego Śląska. W: Parafia bogucicka. Tradycja i współczesność. Katowice 2000.
ŚWIĘTOJANKA (JOHANKA), kolonia pracowników kolejowych na ►Alpach Wełnowieckich, wybudowana w 1. 50. XIX w. w północnej części Bogucice; teren należał do ►parafii św. Szczepana w Bogucicach. W 1930 liczyła 50 mieszkańców.
P. Piwowarczyk: Historia parafii i kościoła p.w. św. Szczepana w Katowicach-Bogucicach. Katowice 2014.
ŚWIĘTOJAŃSKA ULICA, zob. ul. ►Ryszarda.
ŚWITOŃ Kazimierz Antoni (4 VIII 1931, Katowice – 4 XII 2014, Katowice), związkowiec, radiotelemechanik, działacz opozycji w okresie PRL, współtwórca Wolnych Związków Zawodowych Górnego Śląska, represjonowany za działalność polityczną, poseł na Sejm I kadencji. Pracował jako elektromonter m.in. w l. 1946–1948 w Hucie ►Ferrum, w l. 1948–1955 w Szpitalu Miejskim w Katowicach, w l. 1955–1960 w Fabryce Superfosfatu (►Montokwas), a w l. 1960–1968 w Zakładach Usług Radiowo-Telewizyjnych w Siemianowicach Śląskich.
prawy.pl/7735-nie-zyje-kazimierz-switon-tw-bolkowi-powiedzial-ze-jest-agentem.
